.neresinden tutsan elinde kalan garip kaza. havacılıkla oldukça ilgilenen birisi olarak şaşkınlıkla ve merakla takip ediyorum gelişmeleri. çok zayıf bilgiler geliyor ve bilgiler arasında cidden tutarsızlıklar var. birkaç fikir de ben yürütmek isterim naçizane.
şimdi, elimizdeki veriler şunlar:
- kazaya karışan uçak bir boeing 777. havacılıkla ilgilendiğimi söylemiştim; naçizane fikrimce ve aynı anda da istatistiklere göre b777 en güvenli yolcu uçaklarından biri değildir; net olarak en güvenli yolcu uçağıdır.
- bir b777, atc (air traffic control) iletişimi yapabileceği bir alanda uçarken (burası önemli, zira okyanus ortasında falan değiller), aniden, hiçbir uyarı vermeksizin, bir mayday bile vermeden radardan kayboluyor. pilotlar atc'ye en ufak bir aksaklıktan söz etmiyorlar. en ufak bir olumsuz hava şartı bile yok. hiçbir acars mesajı dahi gönderilmemiş (acars: aircraft communications addressing and reporting system. uçakta teknik bir problem olduğu zaman, ilgili birimlere otomatik uydu sinyalleri gönderebilen bir ekipman). yani kısacası, uçak radardan aniden kaybolduğu ana kadar, bir şeylerin ters gittiğine dair en ufak bir emare göstermiyor.
- üç gündür yapılan aramalara rağmen uçağa dair en ufak bir iz bulunabilmiş değil. ne bir parça var, ne bir ceset, ne de bir görgü tanığı. koskoca uçak resmen ortada yok. bu noktada air france kazasıyla benzerlik gösterdiği konuşulsa da, aslında söz konusu air france kazası okyanusun ortasında gerçekleşmesine rağmen iki gün içinde enkaz parçaları bulunmuş, zaten acars verilerinden de uçakta bir takım teknik sorunlar yaşandığı öğrenilmişti.
- uçakta sahte pasaportla seyahat eden iki adet yolcu var.
bu veriler bir araya getirilince, defalarca söylenmiş olduğu gibi, ilk akla gelen şey çok ani bir kazanın gerçekleşmiş olması. üzerinde durulan olasılıklardan bahsedersek:
- terörist saldırı/bombalama/patlama. uçağın havada infilak etmesi radardan hiçbir uyarı vermeksizin aniden kaybolmasını çok güzel açıklasa da pek olası görünmüyor. zira o irtifada seyreden bir uçak infilak ederse binlerce ufak parçaya ayrılır ve enkaz çok çok geniş bir alana dağılır. bu tip bir durumda parçalardan en azından birkaç tanesinin, bir cesedin vs. kısa sürede bulunmuş olması gerekiyordu. bu sebepten dolayı, bu ihtimali göz ardı edip uçağın tek parça halinde olduğunu varsaymalıyız diye düşünüyorum.
- uçağın havada parçalanması, kanadının vs. kopması. öncelikle söylemeliyim ki, bir b777'nin havada durduk yere parçalanması imkansızdır. im-kan-sız-dır. bu kadar net. üzerinde durmaya bile gerek olmasa da, uçağın kanadı durduk yere kopmuş bile olsa, uçağın 35000 ft'ten suya çakılması biraz vakit alacaktır. bu süre içerisinde pilot bir "mayday" diyecek vakti bulurdu zaten. bu olasılık da her açıdan mantıksız.
- tüm elektrik sistemlerinin arızalanması. böyle bir olasılık da b777 gibi bir uçaktan bahsederken son derece zayıftır. elektrik sistemlerinin arızalanması durumunda yedek güç ünitesi devreye girer. onun da arızalanması ve uçağın tüm elektrik sistemlerini kaybetmesi durumunda, uçağın altından otomatik olarak açılan bir pervane (ram air turbine), uçağın hareketi sayesinde dönerek elektrik üretir ve uçuş için gerekli bir takım ekipmanın çalışmasını sağlar (hidrolik sistemleri, göstergeler gibi). en kötü ihtimalle, bu sayede uçak bir şekilde iletişim kurarak acil durum çağrısı yapabilirdi. haliyle bu tip bir olasılık da çok zor görünüyor.
tüm bunları göz önünde bulundurunca, benim aklıma yalnızca uçağın iletişiminin, uçağın içinden kasıtlı olarak kesildiği ihtimali geliyor. yani bir çeşit pilot intiharı ya da uçak kaçırma. pilotun uçakla beraber intihar ettiği bir vaka daha önce gerçekleşmiş, (bkz: 31 ekim 1999 atlantik okyanusu uçak kazası). burada da bir ihtimal, pilotun tüm iletişim sistemlerini kapatıp, sonra da uçağı rotadan alakasız bir yerde denize çakmış olması uçuk da olsa parçaları yerine oturtan bir senaryo. tabii buna yönelik hiçbir kanıt yok. öte yandan, sahte pasaport iddiaları sayesinde akla gelen bir diğer uçuk olasılık da tabii ki uçağı birilerinin kaçırıp, tüm iletişim sistemlerini kapatıp, daha sonra isteyerek veya istemeyerek uçağı rotadan uzak bir yere düşürmüş olmaları. uçağın bir şekilde karaya iniş yapmış olduğu veya karaya düştüğü ihtimalini ise zayıf buluyorum, zira kocaman bir b777'nin hiçkimse fark etmeden, görmeden, duymadan karaya düşmesi akıl alır bir şey değil. illa ki birisi patlamayı, gürültüyü vs. görür ya da duyardı en azından.
buraya dipot olarak şunu da düşmek gerekir; uçak yaklaşık yedi saatlik bir uçuşun henüz ikinci saatindeydi. bu da uçağın bol miktarda yakıtının olduğunu söylüyor bize. yani herhangi bir sebeple, radardan kaybolduktan sonra uçmaya devam ettiyse, dünyada çok ama çok alakasız bir noktada olabilir bu uçak.
bir de tutarsızlıklar var tabii. yetkililerden gelen tutarsız, yetersiz ve bazıları saçma sapan açıklamaların yanı sıra (bkz: #41022805), bir de uçağın radardan kaybolduktan sonra askeri radarlarla neden takip edilemediği konusu benim dikkatimi çekiyor. o konuyu da şöyle açıklayalım: yolcu uçaklarının yerlerini tespit etmek için kullanılan radarların çalışma prensibi, yerden gönderilen sinyallere uçakta yer alan transponder adı verilen vericinin cevap vermesi üzerine kuruludur. yani yerden sinyal gönderilir, uçak bu sinyale cevap verir, yerini, hızını, yüksekliğini vs. otomatik olarak radara bildirir. askeri radarlar ise gökyüzüne sinyaller gönderir ve bu sinyallerin cisimlere çarpıp geri yansımalarını toplayarak, belli bir büyüklüğün üzerindeki tüm cisimleri tespit eder. yani askeri bir radar, belli bir irtifanın üzerindeyken, tüm sistemleri kapanmış bir b777'yi bile rahatlıkla tespit edebilir. bu durumda, uçağın radardan kaybolduğu andan sonrası için, askeri radar kayıtları olması gerekiyor. zaten okuduğum haberlere göre bu bölge vietnam'a ait askeri radarların kapsama alanı içerisindeymiş. bu durumda nasıl ve neden bu verilerin açıklanmadığını anlamak çok güç. hal bu olunca, komplo teorilerinden nefret eden ben bile işin içinde bir bit yeniği aramaya başlıyorum. diğerlerinden bile uçuk bir ihtimal olsa da, bir çeşit füze denemesi gibi bir olay esnasında uçak yanlışlıkla düşürülmüş ve buna kılıf aranıyor falan olabilir mi acaba diye aklımın en uçlarından geçmiyor değil. tabii bilim kurgu tutkunu yanım da uçak 6 ay sonra hiçbir şey olmamış gibi pekin'e insin, yolcuların hiçbir şeyden haberi olmasın, normal uçuşu tamamlayıp indiklerini sansınlar; wormhole'lar, zaman yolculukları havada uçuşsun falan istiyor. hehe.
bu arada, "uçağı uydudan niye bulamıyorlar?" diye merak edenler olmuş bol bol. onu da açıklamaya çalışalım. uydu kameralarıyla fotoğraf çekmek için, öncelikle neyin ve nerenin fotoğrafını çekeceğinizi bilmeniz gerekir. yani bu uydu kameraları dünyanın her noktasını 24 saat kayıt altına alamıyor. örneğin benim evimin penceresinin fotoğrafını çekebilirler, fakat bu kamera 24 saat benim evimin penceresinin kaydını yapmaz. dolayısıyla uçağın uydudan bulunması gibi bir olay pek söz konusu değil. eğer enkazın x noktasında olduğundan şüpheleniliyor olsa uydudan oranın fotoğrafı çekilebilir, ama zaten bu oranın üzerinden uçakla geçmekten daha az zahmetli bir iş değildir diye düşünüyorum.
neyse, baya uzatmışım. uçak kazası gerçekten çok korkunç bir şey, hele ki böylesi. o uçaktaki insanların, yakınlarının neler yaşadığını hayal etmeye çalışınca gerçekten korkuyor insan. bu kadar gizemli bir olay söz konusu olunca da merak bir yandan yiyip bitiriyor. e takip etmeye devam ediyoruz. umarım en yakın zamanda kazanın sebebi ortaya çıkacak, bu 239 kişinin canı pahasına da olsa gelecekte uçmak birazcık daha güvenli olacaktır. (yazıyı böyle bitirdim ki biri gelip "iki bölüm air crash izlemiş konuşuyo yeaa" diye bana laf soksun, ehehe, mutsuz herifler sizi)
3 yıl oldu bugün.
